ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ: ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਅਮਰ ਨਾਇਕਾ

ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਹੇਠ ਦਿਤੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਵਾਰੇ ਲਿਖਾਂਗੇ

• ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਇਤਿਹਾਸ
• ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਹਾਰਾਣੀ
• ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਤਾ
• ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਿੱਖ ਜੰਗ
• ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਮਹਾਨ ਔਰਤ
• ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼
• ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ

Maharani jinda, ਜੋ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮਾਤਾ ਸੀ, ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਜਨਮ 1817 ਈ. ਵਿੱਚ ਪੱਛਮੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਜਰਾਂਵਾਲਾ ਦੇ ਪਿੰਡ ਚਾੜ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸ. ਮੰਨਾ ਸਿੰਘ ਔਲਖ ਲਾਹੌਰ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਹਿਲਕਾਰ ਸਨ।

Maharani jinda ਕੌਰ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ

4 ਸਤੰਬਰ 1838 ਈ. ਨੂੰ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਸ਼ੇਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਕੰਵਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹਤਿਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, 1843 ਈ. ਵਿੱਚ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸਿਰਹਿੰਦ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ‘ਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਸਰਪ੍ਰਸਤ ਵਜੋਂ ਸੱਤਾ ਸੰਭਾਲੀ। ਹੀਰਾ ਸਿੰਘ ਡੋਗਰਾ ਨੂੰ ਵਜ਼ੀਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਉਹ ਅਤੇ ਪੰਡਿਤ ਜੱਲਾ ਮਹਾਰਾਣੀ ਵਿਰੁੱਧ ਸ਼ੜਯੰਤਰ ਰਚਣ ਲੱਗੇ।

ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸਿਆਣਪ

ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਧਿਕਾਰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਏ। ਉਹ ਫੌਜ ਦੀ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਫੌਜ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ। 30 ਅਗਸਤ 1845 ਨੂੰ ਕੰਵਰ ਪਿਸ਼ੌਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹਤਿਆ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਜਵਾਹਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵੀ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮਿਸ਼ਰ ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਵਜ਼ੀਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਉੱਤੇ ਹਾਵੀ ਹੋਣ ਲੱਗੇ।

ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਦੀ ਨਜ਼ਰਬੰਦੀ

1846 ਈ. ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੂੰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ‘ਚ ਦਖਲਅੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਡੇਢ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਾਲਾਨਾ ਭੱਤਾ ਦੇ ਕੇ ਸਮਾਨ ਬੁਰਜ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1847 ਈ. ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੇਖੂਪੁਰਾ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਭੱਤਾ 8,000 ਰੁਪਏ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। 1849 ਈ. ਵਿੱਚ, ਮਹਾਰਾਣੀ ਫਕੀਰੀ ਭੇਸ ‘ਚ ਨਿਕਲ ਕੇ ਨੇਪਾਲ ਪੁੱਜ ਗਈ, ਜਿਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਨ ਮਿਲੀ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਹਿਲਚਲ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖਦੇ ਰਹੇ।

Maharani jinda ਕੌਰ ਅਤੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ

1860 ਈ. ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਆਇਆ, ਅਤੇ ਨੇਪਾਲ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਨੂੰ ਕਲਕੱਤਾ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ। ਲਗਭਗ 12 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਂ-ਪੁੱਤਰ ਮਿਲੇ। ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੰਗਲੈਂਡ ਲੈ ਗਿਆ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਖ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।

ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਦੀ ਮੌਤ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਇੱਛਾ

1 ਅਗਸਤ 1863 ਈ. ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇੱਛਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਸਕਾਰ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਜਾਣ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਾਸਿਕ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ, ਸਹਿਜਾਦੀ ਬੀਬਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅਸਥੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਲਾਹੌਰ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ਕੋਲ ਰਖਵਾਈਆਂ।

ਨਿਸ਼ਕਰਸ਼

Maharani jinda ਕੌਰ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਵਿਖਯਾਤ ਮਹਾਰਾਣੀ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ, ਸਿਆਣੀ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤਵਾਨ ਔਰਤ ਵੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਉਹ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਆਖਰੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਦਲੇਰੀ ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੈ।

Maharani jinda ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਮੰਗਾਓੰਣ ਲਈ ਇਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ