India
USA
Canada
UK
BOOK -MAHARANI JINDA || ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾ
WRITER- SOHAN SINGH SEETAL
TYPE– HISTORICAL
ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾ ਕੌਰ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸੰਖੇਪ
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾ ਕੌਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਮੁਢਲੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੱਕ ਆਮ ਕੁੜੀ ਸੀ। ਇੱਕ ਵਾਰ ਕੁੜੀਆਂ “ਰਾਜਾ ਰਾਣੀ” ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਅਤੇ ਜਿੰਦਾਂ ਨੇ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਾਣੀ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਜ਼ਾਹਰ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ‘ਤੇ ਸਭ ਹੱਸ ਪਈਆਂ। ਇਸ ਗੱਲ ਨੇ ਜਿੰਦਾਂ ਦੇ ਮਨ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਕੀਤਾ।
ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਜਿੰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ, ਅਤੇ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਖੁਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਉਸਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਰਾਣੀ ਬਣਾਉਣਗੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਜਿੰਦਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੱਸ ਗਈ।
ਜਿੰਦਾਂ ਦੀ ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸਰਦਾਰ ਮਿੱਤ ਸਿੰਘ ਭੜਾਣੀਏ ਨਾਲ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜਾਗੀਰਦਾਰ ਸਨ। ਜਿੰਦਾਂ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਣੀ ਬਣਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਹੋਰ ਵੀ ਪੱਕੀ ਹੋ ਗਈ।ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦੇ ਸੁਚੱਜੇ ਢੰਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਜਿੰਦਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਪੱਕਾ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਸਦਾ ਵਿਆਹ ਧੂਮ-ਧਾਮ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਲਾਹੌਰ ਆ ਗਈ।
ਲਾਹੌਰ ਆ ਕੇ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਸਾਰੀਆਂ ਰਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਾਲਾ ਵਰਤਾਓ ਰੱਖਿਆ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਸਭ ਦੀ ਹਰਮਨ ਪਿਆਰੀ ਬਣ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਉਸਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ “ਮਹਿਬੂਬਾ” ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਦਿੱਤਾ। ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦ ਕੌਰ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਆਣਪ ਅਤੇ ਸੁਭਾਅ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਖਾਸ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾ ਲਈ।
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਮਹਾਰਾਣੀ ਜਿੰਦਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਰੂਹਾਨੀ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਯਾਤਰਾ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਬੁੱਧੀਮਾਨ ਅਤੇ ਤਾਕਤਵਰ ਰਾਣੀ ਤੱਕ, ਜਿੰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਬੁੱਧੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਵਿਅਕਤੀਗਤ ਵਿਅਹਾਰ ਨਾਲ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ।
ਉਹਨਾ ਦੇ ਪਿਆਰ ਨੇ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਆਹ ਕਰਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ, ਅਤੇ ਉਹ ਜਿੰਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਰਾਣੀ ਵਜੋਂ ਮੰਨਣ ਲੱਗੇ। ਜਿੰਦਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੁਖਮਈ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਪਤੀ ਦਾ ਪਿਆਰ ਪਰਾਪਤ ਕੀਤਾ, ਬਲਕਿ ਉਹ ਰਾਜ-ਕਾਜ ਦੀ ਸਮਝ ਵੀ ਵਧਾਉਣ ਲੱਗੀ। 1838 ਵਿੱਚ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਇੱਕ ਪੁੱਤਰ, ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ “ਮਹਾਰਾਣੀ” ਦਾ ਦਰਜਾ ਅਤੇ ਹੀਰੇ-ਜਵਾਹਰਾਤ ਦੀਆਂ ਭੇਟਾਂ ਬਖ਼ਸ਼ੀਆਂ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਵੀ ਦਰਸਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਜਾ ਧਿਆਨ ਸਿੰਘ ਵਰਗੇ ਵਿਅਕਤੀ ਜਿੰਦਾਂ ਦੀ ਵਧ ਰਹੀ ਮਹੱਤਤਾ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਉਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵਿਆਹਾਂ ਵੱਲ ਧੱਕਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ, ਪਰ ਸ਼ੇਰੇ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਿਆ।
ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਇੱਕ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਔਰਤ ਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਅਤੇ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣਾ ਪਰਿਵਾਰ, ਬਲਕਿ ਰਾਜ-ਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਆਪਣੀ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰੇਮੀਆਂ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਵਿਰਾਸਤ, ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀਸ਼ਾਲੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਲਾਜ਼ਮੀ ਪੜ੍ਹਤ ਹੈ।
Jagdeep Singh –
I ordered this book with other two books. It delivered to me within exact time they told me and they take the payment after you got your package of books you ordered. So it was very nice and the service was great